In hun artikel stellen Belle Derks en collega’s dat het ‘queen bee’-fenomeen – waarbij vrouwen in de wetenschap zich richten op eigen succes en andere vrouwen niet actief helpen – ten onrechte wordt gezien als oorzaak van genderongelijkheid. Dit gedrag is een overlevingsstrategie in een academische cultuur die masculiene eigenschappen beloont en vrouwen structureel benadeelt. Door vrouwen verantwoordelijk te maken voor gendergelijkheid wordt de aandacht afgeleid van systemische oorzaken. De auteurs pleiten voor structurele hervormingen en een cultuur die samenwerking en gelijkheid stimuleert, wat alle academici ten goede zal komen.

Een recente studie van Muradoglu en collega’s (2023) onderzoekt waarom sommige vakgebieden meer diversiteit in vertegenwoordiging laten zien dan andere. De onderzoekers introduceren het Field-Specific Ability Beliefs (FAB) model, dat suggereert dat verschillen in gender- en etnische diversiteit binnen beroepen deels verklaard kunnen worden door twee belangrijke overtuigingen: het idee dat succes uitzonderlijke intellectuele vermogens ("briljantheid") vereist en de stereotype associatie van dit vermogen met vooral witte mannen. Volgens dit model zijn vakgebieden die briljantheid als onmisbaar beschouwen, minder toegankelijk voor vrouwen en etnische minderheden, wat leidt tot een lagere vertegenwoordiging van deze groepen. 

Chatman en collega’s (2022) hebben onderzocht hoe stereotypepercepties van professionele vrouwen veranderen naarmate ze ouder worden, en met name hoe deze verschuivingen leiden tot uitdagingen in hun loopbaan. De studie toont aan dat vrouwen van middelbare leeftijd vaak geconfronteerd worden met een stereotype incongruentie: ze worden beschouwd als “agentic” – competent, assertief en ambitieus – maar missen eigenschappen die als “warm” worden beschouwd, zoals empathie en vriendelijkheid. Deze perceptie leidt tot uitdagingen in professionele omgevingen omdat “agentic” kwaliteiten in vrouwen vaak botsen met de sociale verwachtingen rondom warmte en verzorgende eigenschappen, die als traditioneel vrouwelijk worden gezien. Hierdoor ontstaan stereotype spanningen, wat kan leiden tot negatieve gevolgen, zoals minder kansen voor promotie en slechtere beoordelingen.

Hoewel de vertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende functies langzaam is verbeterd, blijft de vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in leidinggevende functies onevenredig. In haar proefschrift onderzocht Dragana Stojmenovska hoe de leidinggevende functies van vrouwen en mannen verschillen in taken en kwaliteit. In het bijzonder keek zij naar de rol die culturele overtuigingen spelen. Uit haar onderzoek blijkt dat heersende genderstereotypen doorwerken in de genderkloof voor leidinggevende functies. Zo blijken mannen meer controle te hebben over organisatiemiddelen en vrouwen meer over mensgerichte zaken en personele middelen. Bovendien ging het onderzoek van Stojmenovska in op de verschillen in arbeidskwaliteit tussen mannen en vrouwen met een leidinggevende functie. Zij vond dat vrouwen over minder middelen beschikken en meer te maken hebben met overbelasting op het werk. Bovendien bleken vrouwen met een leidinggevende functie het vaakst van alle werknemers seksuele intimidatie, pesterijen op de werkplek en burn-out te rapporteren.

 Lees hier meer over het onderzoek. 

Op 17 november 2020 publiceerde Nature Communications een paper over de rol van informeel mentorschap in de toekomstige carrières van mentees (AlShebli et al., 2020). Gezien hun leiderschapsrol in de International Society for Stem Cell Research, hebben Mummery en collega's zich gezamenlijk uitgesproken over de tekortkomingen van het paper en het belang van het elimineren van de ongelijkheden waar jonge wetenschappers gedurende hun hele carrière mee te maken hebben. Ook leggen ze uit waarom de reactie van Nature Communications op de terugtrekking van het papier onaanvaardbaar was. Lees het volledige commentaar hier.

Mummery, C., Little, M., Lin, H., Clark, A., Zaret, K., Barker, R., ... & Temple, S. Mentorship in Science: Response to AlShebli et al., Nature Communications 2020. Stem Cell Reports, 16(1), 1-2. https://doi.org/10.1016/j.stemcr.2020.12.016 

Op 17 november 2020 publiceerde Nature Communications een paper over de rol van informeel mentorschap in de toekomstige carrières van mentees (AlShebli et al., 2020). Gezien hun leiderschapsrol in de International Society for Stem Cell Research, hebben Mummery en collega's zich gezamenlijk uitgesproken over de tekortkomingen van het paper en het belang van het elimineren van de ongelijkheden waar jonge wetenschappers gedurende hun hele carrière mee te maken hebben. Ook leggen ze uit waarom de reactie van Nature Communications op de terugtrekking van het papier onaanvaardbaar was. Lees het volledige commentaar hier.

Mummery, C., Little, M., Lin, H., Clark, A., Zaret, K., Barker, R., ... & Temple, S. Mentorship in Science: Response to AlShebli et al., Nature Communications 2020. Stem Cell Reports, 16(1), 1-2. https://doi.org/10.1016/j.stemcr.2020.12.016 

Een vergelijking van gender stereotypes die in de loop der jaren door Amerikaanse burgers worden gehouden, toont aanzienlijke verschuivingen in hoe mannen en vrouwen worden waargenomen. Het meest opvallende verschil komt naar voren in de perceptie van de intelligentie van mannen en vrouwen. In 1946 geloofde ongeveer driekwart van de respondenten dat mannen en vrouwen ongelijk zijn wat betreft hun intelligentie, tegen 2018 dacht driekwart dat mannen en vrouwen gelijke intelligentie hebben. De auteurs geven aan dat deze verschuiving in gender stereotypes voortvloeit uit zichtbare veranderingen in de sociale rol die mannen en vrouwen in de samenleving vervullen, en de grotere participatie van vrouwen in het hoger onderwijs en functies op hoog niveau op het werk.

Eagly, A. H., Nater, C., Miller, D. I., Kaufmann, M., & Sczesny, S. (2019). Gender stereotypes have changed: A cross-temporal meta-analysis of US public opinion polls from 1946 to 2018. American Psychologist. https://dx.doi.org/10.1037/amp0000494

Quadlin, N. (2018). The mark of a woman's record: Gender and academic performance in hiring. American Sociological Review, 83, 331-360. https://doi.org/10.1177/0003122418762291

Lees hier de nieuwsbrief "Beeldvorming van wetenschappers; Angels in Action: Ruimte voor Vrouwen! (Senaatskamers, Leiden)"van 8 maart 2016

Hyde, J. S. (2014). Gender similarities and differences. Annual Review of Psychology, 65, 373-398. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010213-115057