Deze week heeft de Tweede Kamer de minister van OCW gevraagd haar plannen voor de oprichting van een nationaal centrum voor kennis over diversiteit en inclusie in het hoger onderwijs op te schorten. De belangrijkste reden die politici aanhaalden om het niet eens te zijn met deze plannen was dat mensen 'zouden worden ingehuurd vanwege hun afkomst, in plaats van hun kwaliteit'. De kennis die Athena’s Angels bijeen brengen laten zien zien hoe moeilijk het is om anderen puur op hun kwaliteit te beoordelen. Onze vaste tekenaar, Steen Bentall, heeft een aantal illustraties gemaakt die iedereen kan gebruiken of verspreiden om deze boodschap duidelijk te maken.
Artikel 1 van de Nederlandse grondwet geeft iedereen gelijke rechten. Discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke overtuiging, ras of geslacht of op welke andere grond dan ook is niet toegestaan. Dit grondwettelijke basisprincipe onderscheidt Nederland van veel andere landen in de wereld, waaronder de Verenigde Staten. Het beeld dat Nederland een tolerant land is wordt verder bevestigd doordat Nederland als eerste land ter wereld het homohuwelijk heeft gelegaliseerd, en een goed functionerend mensenrechteninstituut heeft.
Hoewel dergelijke maatregelen helpen om expliciete discriminatie uit te bannen en aan te vechten, sluiten ze het voortbestaan van impliciete vooroordelen niet uit. Impliciete vooroordelen blijven bestaan. Het categoriseren van individuen, het vertrouwen op stereotypen om globale eerste indrukken te vormen, en het afleiden van persoonsinformatie van groepslidmaatschappen zijn nu eenmaal kenmerken van de menselijke informatieverwerking. Het verbieden van discriminatie, of simpelweg besluiten om iedereen objectief te beoordelen, verandert niets aan deze basisprincipes van informatieverwerking. Impliciete vooroordelen kunnen dan ook vergaande gevolgen hebben voor de manier waarop we kinderen opvoeden, en studenten opleiden. Stereotype beelden bepalen welke rolmodellen we voor ogen hebben, en welke ambities en kansen mensen voor zichzelf weggelegd zien. Impliciete vooroordelen hebben ook invloed op de manier waarop hun prestaties worden bekeken en gewaardeerd (voor meer informatie zie o.a. onze website of deze paper over gender stereotypes).
De enige manier om te voorkomen dat impliciete vooroordelen leiden tot ongelijkheid in kansen en uitkomsten voor mensen met identieke kwalificaties, is door onderzoek te doen en gegevens te verzamelen om de gelijke behandeling te monitoren en deze waar nodig te corrigeren. Het kenniscentrum dat de Minister wil instellen, kan helpen de informatie te verzamelen die nodig is om de wet te handhaven.
Wetenschappelijk onderzoek laat keer op keer zien wanneer en waarom mensen moeite hebben om anderen alleen op hun kwaliteit te beoordelen - bijvoorbeeld omdat ze worden afgeleid door irrelevante criteria en persoonskenmerken. Deze inzichten bieden duidelijke handvatten om ervoor te zorgen dat het ideaal om iedereen gelijk te beoordelen en te behandelen ook gerealiseerd wordt.
Het verzamelen van informatie over relevante studies, persoonlijke ervaringen met impliciete bias, en concrete voorbeelden van hoe het wel moet waren belangrijke motieven om deze website te starten. De gebeurtenissen van de afgelopen week laten opnieuw zien hoe belangrijk het is om deze bronnen van informatie te blijven onderhouden en raadplegen. We roepen iedereen op om relevante onderzoeken en persoonlijke verhalen te blijven delen en om beleidsmakers te blijven verwijzen naar de informatie op deze website.
